Dışişleri Bakan Yardımcısı ve AB Başkanı Büyükelçi Faruk Kaymakcı, Ufuk Avrupa, Erasmus+ ve Avrupa Dayanışma (ESC) Programları 2021-2027 Dönemi Katılım Anlaşmalarının İmzalanması Hakkında Milliyet Gazetesine Mülakat Verdi

Dünyanın en büyük bütçeli Ar-Ge programı olan Ufuk Avrupa, Erasmus+ ve Avrupa Dayanışma (ESC) Programlarına Türkiye’nin resmen katılımını sağlayan anlaşmalar, Türkiye adına Dışişleri Bakan Yardımcısı ve AB Başkanı Büyükelçi Faruk Kaymakcı ve Avrupa Birliği adına Avrupa Komisyonu’nun Yenilikçilik Araştırma, Kültür ve Gençlikten sorumlu Üyesi Mariya Gabriel tarafından Brüksel’de gerçekleştirilen törenle 27 Ekim 2021 tarihinde imzalandı.

Dışişleri Bakan Yardımcısı ve AB Başkanı Büyükelçi Faruk Kaymakcı, Brüksel’de imzalanan Ufuk Avrupa, Erasmus+ ve Avrupa Dayanışma (ESC) Programları 2021-2027 Dönemi Katılım Anlaşmaları hakkında Milliyet Gazetesine mülakat verdi.

Birlik Programlarının Türkiye-AB ilişkilerindeki rolü nedir?

Malumunuz olduğu üzere mali işbirliği ve Birlik Programlarına katılım Türkiye-AB ilişkilerinin en etkin işleyen ekseni konumunda yer almakta. Mali işbirliği başlığı altında Katılım Öncesi Mali Yardım Aracı (IPA) ile birlikte iki boyuttan bir diğeri olan Birlik Programları ise bilim, yenilik, teknoloji, çevre, eğitim, kültür, sağlık, KOBİ’lerin rekabetin geliştirilmesi, tüketici hakları, gönüllülük gibi çok farklı alanlarda Avrupalılarla ortak proje ve faaliyetler gerçekleştirerek iktisadi ve insanı kalkınmamıza katkı sunmanın yanı sıra AB uyum sürecimizi desteklemekte ve Avrupa Birliği ile ilişkilerimizde bir iletişim aracı olarak da önemli bir görev üstlenmektedir. Birlik Programları sayesinde Avrupa çapında işbirlikleri kurularak küresel sorunlara çözüm olabilecek ortak projeler, faaliyetler, teknolojiler ve araştırmalar geliştiriliyor. Bu projelerle Avrupa Birliği, ülkemizin dijital ve yeşil dönüşüm süreciyle birlikte sosyal/ekonomik işbirliği ve diyalog süreçlerini de destekliyor. Bunun somut bir örneğini geçtiğimiz yaz aylarında çıkan orman yangınlarını söndürmek üzere katılımcısı olduğumuz AB Sivil Koruma Mekanizması kapsamında ülkemizde görevlendirilen üç yangın söndürme uçağıyla bir kez daha görmüş olduk.

Ülkemiz yeni dönemde hangi Birlik Programlarına katılım sağlamayı planlıyor? Bu programlara katılım sürecinde hangi aşamadayız?

2014-2020 döneminde Erasmus+, Avrupa Dayanışma Programı (ESC), Ufuk 2020, Yaratıcı Avrupa (belli bir süre), İşletmelerin ve KOBİ’lerin Rekabet Edebilirliği (COSME), Gümrükler 2020, Fiscalis 2020, İstihdam ve Sosyal Yenilik (EaSI), Yaratıcı Avrupa(2015-2016) ve Sivil Koruma Mekanizması programlarına katılım sağlamıştık. Yeni dönemde ise katılım sağladığımız Birlik Programları sayısını artırmayı hedefliyoruz. Bu hedef doğrultusunda 2018 yılında 2021-2027 dönemine ilişkin hazırlık çalışmalarını başlatmıştık. Bu çerçevede kamu kurumlarıyla gerçekleştirilen istişare süreci neticesinde Ufuk Avrupa, Erasmus+, Avrupa Dayanışma Programı (ESC), Gümrükler, Sivil Koruma Mekanizması, Yaratıcı Avrupa, Vergilendirme, AB Sağlık (EU4Health), Dijital Avrupa, Çevre ve İklim Eylemi Programı (LIFE), Yatırım AB, Tek Pazar ve AB Uzay olmak üzere toplamda 13 programa katılım yönünde ilke kararı aldık.

Bu çerçevede Avrupa Komisyonuna iletilen niyet beyanlarını takiben Ufuk Avrupa, Erasmus+, Avrupa Dayanışma Programı, YatırımAB ve Yaratıcı Avrupa programlarına ilişkin Avrupa Komisyonu ile katılım müzakereleri süreci başlatılmış ve gelinen son aşamada Ufuk Avrupa, Erasmus+ ve Avrupa Dayanışma Programı için müzakere süreçleri tamamlanmıştır. Bildiğiniz üzere 27 Ekim 2021 tarihinde Ufuk Avrupa, Erasmus+ ve Avrupa Dayanışma Programlarına resmen katılımımızı sağlayan anlaşmaları Brüksel’de gerçekleştirilen törenle imzaladık.

Bahsettiğiniz anlaşmalarla katılım sağladığımız programlar önümüzdeki dönemde vatandaşlarımıza ne gibi katkılar sağlayacak?

Bu anlaşmalar sayesinde kamudan, özel sektörden, sivil toplumdan, öğretimin her kademesinden çok geniş yelpazede kurum/kuruluşlarımız ve vatandaşlarımız, AB üye ülkelerinin kurumları ve vatandaşlarıyla Erasmus+, Avrupa Dayanışma Programı (ESC) ve Ufuk Avrupa Programlarına katılım sağlayabilecek. Vatandaşlarımızın bu programlara yönelik ilgisi, 2014-2020 döneminde oldukça iyi düzeydeydi. Örneğin, Erasmus Programına 2014-2020 döneminde en çok başvuruda bulunan ülke açık ara farkla Türkiye’ydi. Geçtiğimiz dönemde, her yıl 20 bini yükseköğretim öğrencisi olmak üzere 60 bin katılımcı programdan faydalandı. Büyük resme baktığımızda ise ülkemizin programa ilk kez katılım sağladığı 2004 yılından bu yana toplam 550 bin vatandaşımız Erasmus Programından faydalandı. 150 bin diğer Avrupa ülkeleri yararlanıcısı da ülkemize geldi, öğrendi, çalıştı, staj veya araştırma yaptı ve ülkemizi keşfetti. Erasmus Programı sayesinde başta gençlerimiz olmak üzere her yaştan ve her kesimden vatandaşımız farklı ülkelerde yaşayarak dünyayı keşfetme, yeni insanlar ve yeni kültürler tanıyarak öğrenim hareketliği gerçekleştirme fırsatı yakalıyor. Aynı zamanda da yeni yetenekler, deneyimler kazanma ve değişimin bir parçası olma şansı buluyor.

Erasmus+ ve Avrupa Dayanışma Programları için Katılım Anlaşmaları imzalandı. Önümüzdeki süreçte neler bekliyoruz?

Programın yeni döneminde, her türlü faaliyette kapsayıcılığı, dijital ve yeşil dönüşümü teşvik eden ve destekleyen yaklaşımlar ve uygulamalar ön plana çıkıyor.  Avrupa çapında her yaştan ve her kesimden 10 milyondan fazla kişiye eğitim ve öğrenim görerek deneyim kazanma fırsatı sağlamak hedefleniyor. Toplam bütçesi de ikiye katlanan Erasmus Programı kapsamında yükseköğretim, mesleki eğitim ve öğretim, yetişkin ve okul eğitimi, gençlik ve spor alanlarında hareketlilik ve işbirliği fırsatlarına yönelik ilgiyi daha da artırmak için önümüzdeki dönemde daha etkili tanıtım ve bilgilendirme faaliyetleri yürüteceğiz.

Benzer şekilde, 2021-2027 dönemi için 1 milyar avroluk bütçe tahsis edilen yeni dönem Avrupa Dayanışma Programı (ESC) kapsamında 270 bin gence gönüllülük yoluyla veya kendi dayanışma projelerini oluşturarak toplumsal ve insani zorlukların üstesinden gelmelerine yardımcı olma fırsatları sunulmuş olacak. Kendi ulusal bütçe katkılarımızı da yaparak, hem Erasmus Programından hem Avrupa Dayanışma Programından (ESC) ülkemiz gençlerinin yararlanma düzeyini artırmak için AB Başkanlığımıza bağlı Ulusal Ajansla birlikte hummalı bir çalışma yürütüyoruz.

Eski bir sorumuz var. Çok gezen mi yoksa çok okuyan mı daha çok bilir? Ben her zaman söylüyorum. Bence Erasmuslular en çok bilen insanlar oluyor. Zira hem okuyorlar hem geziyorlar. Erasmus gençliği geleceğin Avrupasını birlikte inşa ediyor.

Katılım Anlaşması imzalanan diğer Program olan Ufuk Avrupa Programının önemi nedir?

Ufuk Avrupa Programı, bugüne kadar dünyada en büyük bütçeli sivil Ar-Ge ve yenilik programı olma sıfatını taşımakta. Programa ayrılan toplam 95,5 milyar avroluk bütçeyle yeşil ve dijital Avrupa'nın temelleri atılacak. 2014-2020 döneminde özellikle son yıllarda performansını oldukça artıran ülkemiz, yakaladığı ivmeyi Ufuk Avrupa Programında da mutlaka sürdürmeli. Geçtiğimiz yedi yılda aldığımız 812 projemiz toplamda 277,5 milyon avro tutarında fondan yararlandık. Önümüzdeki dönemde performansımızı daha da artırarak çok daha fazla proje ve fondan yararlanmayı hedefliyoruz. Bu niyetle, çalışmalarımızı TÜBİTAK’la işbirliği içerisinde geçtiğimiz yıldan bu yana sıkı bir biçimde sürdürmekteyiz. Üniversitelerle, özel sektörle, kamu kuruluşlarıyla, KOBİ’lerle sürekli yakın temas ve diyalog halindeyiz. Ülkemiz, Ufuk Avrupa’nın yaratacağı değişim ve gelişim ikliminden her bir paydaşıyla azami ölçüde yararlanabilmeli. Son olarak belirtmek isterim ki Brüksel’de yalnızca Ufuk Avrupa’ya değil, geleceğin ortak hikayesine de imzamızı attık. Ufkumuz Avrupa ve AB’ye tam üyeliktir.