Katılım Müzakerelerinde Mevcut Durum
Son Güncelleme: 15 Kasım 2022
Tablo formatına erişmek için tıklayınız
Türkiye'nin AB'ye katılım müzakereleri 3 Ekim 2005 tarihinde başlamıştır. Aynı tarihte, müzakerelerin usul ve esaslarını belirleyen "Müzakere Çerçeve Belgesi" de kabul edilmiştir. Türkiye’nin AB Katılım Müzakereleri, Müzakere Çerçeve Belgesi kapsamında, 35 fasıl üzerinden yürütülmektedir ve toplumsal yaşamın hemen her alanını kapsamaktadır. 34. Kurumlar ve 35. Diğer Konular fasılları müzakerelerin en son aşamasında ele alınmaktadır.
Müzakere sürecinde fasıllar, aday ülkelerin AB Konseyi tarafından belirlenen açılış kriterlerini yerine getirme durumuna göre açılır ve yine her fasıl için Konsey tarafından belirlenen kapanış kriterlerini yerine getirme durumlarına göre geçici olarak kapatılır. Yalnız bir üyenin bile olumsuz görüş beyan etmesi fasılların açılmasını veya kapanmasını engelleyebilmektedir.
Müzakerelerin ilk aşamasını tarama toplantıları oluşturmaktadır. İlk tarama toplantısı 20 Ekim 2005'de "Bilim ve Araştırma" faslı için, son tarama toplantısı da 13 Ekim 2006'da "Yargı ve Temel Haklar" faslı için yapılmıştır.
Tarama süreci devam ederken, 12 Haziran 2006'da Hükümetlerarası Konferans'ta (HAK), "Bilim ve Araştırma" faslı müzakerelere açılmış ve fasıl geçici olarak kapatılmıştır.
Halihazırda, Türkiye’nin katılım müzakerelerinde 16 fasıl müzakereye açılmış, bir tanesi geçici olarak kapatılmıştır.
Müzakereye Açılan 16 Fasıl:
25) Bilim ve Araştırma (müzakerelere geçici olarak kapanmıştır)(Avusturya, 12.06.2006)
20) İşletme ve Sanayi Politikası (Almanya, 29.03.2007)
18) İstatistik (Almanya, 26.06.2007)
32) Mali Kontrol (Almanya, 26.06.2007)
21) Trans-Avrupa Ağları (Portekiz, 19.12.2007)
28) Tüketicinin ve Sağlığın Korunması (Portekiz, 19.12.2007)
6) Şirketler Hukuku (Slovenya, 17.06.2008)
7) Fikri Mülkiyet Hukuku (Slovenya, 17.06.2008)
4) Sermayenin Serbest Dolaşımı (Fransa, 19.12.2008)
10) Bilgi Toplumu ve Medya (Fransa, 19.12.2008)
16) Vergilendirme (Çek Cumhuriyeti, 30.06.2009)
27) Çevre (İsveç, 21.12.2009)
12) Gıda Güvenliği, Veterinerlik ve Bitki Sağlığı (İspanya, 30.06.2010)
22) Bölgesel Politika ve Yapısal Araçların Koordinasyonu (Litvanya,05.11.2013)
17) Ekonomik ve Parasal Politika (Lüksemburg, 14.12.2015)
33) Mali ve Bütçesel Hükümler (Hollanda, 30.06.2016)
14 fasıl AB Konseyi ve Güney Kıbrıs Rum Yönetimi'nin siyasi nitelikli engellemeleri nedeniyle bloke edilmiş durumdadır.11 Aralık 2006 tarihli AB Genel İşler ve Dış İlişkiler Konseyi'nde alınan karar uyarınca Ek Protokol'ün uygulanması 8 fasıl için açılış kriteri, diğer tüm fasıllar için ise kapanış kriteri olarak belirlenmiştir. Bu nedenle Bilim ve Araştırma faslından sonra müzakerelere açılan hiçbir fasıl, geçici olarak dahi kapatılamamıştır.
Söz konusu kararda, “Konsey, Türkiye, gümrük birliğini Kıbrıs da dâhil olmak üzere on üye ülkeyi kapsayacak şekilde genişleten AB-Türkiye Ortaklık Anlaşması'nın Ek Protokolü’nde yer alan taahhütlerini yerine getirene kadar, Türkiye’nin Kıbrıs Cumhuriyeti’ne getirdiği kısıtlamalarla ilgili sekiz faslın müzakerelerinin askıya alınmasına ve diğer fasılların kapanmamasına karar vermiştir” ifadesi yer almaktadır.
11 Aralık 2006 tarihli Genel İşler ve Dış İlişkiler Konseyi Kararı Çerçevesinde Askıya Alınan Fasıllar:
1) Malların Serbest Dolaşımı
3) İş Kurma Hakkı ve Hizmet Sunumu Serbestisi
9) Mali Hizmetler
11) Tarım ve Kırsal kalkınma
13) Balıkçılık
14) Taşımacılık Politikası
29) Gümrük Birliği
30) Dış İlişkiler
Ayrıca, Güney Kıbrıs Rum Yönetimi (GKRY), 8 Aralık 2009 tarihli Genel İşler Konseyi toplantısında 6 fasılda ilerleme kaydedilmesini tek taraflı olarak bloke ettiğini ve ilişkilerin normalleşmesi şartına bağladığını beyan etmiştir.
GKRY'nin Tek Taraflı Bloke Ettiği Fasıllar:
2) İşçilerin Serbest Dolaşımı
15) Enerji
23) Yargı ve Temel Haklar
24) Adalet, Özgürlük ve Güvenlik
26) Eğitim ve Kültür
31) Dış, Güvenlik ve Savunma Politikası
Öte yandan, Türkiye için 33 fasıldaki tarama süreci 2006 yılında sona ermiş olmasına rağmen, 8 faslın tarama sonu raporu Konsey'de beklemektedir. Tarama sonu raporlarının Konsey tarafından onaylanmamış olması, bu fasıllardaki muhtemel açılış kriterlerinin resmi olarak Türkiye’ye bildirilmemiş olması anlamına gelmektedir.
Konsey’de Ele Alınmayan Tarama Sonu Raporları:
13) Balıkçılık
14) Taşımacılık Politikası
15) Enerji
23) Yargı ve Temel Haklar
24) Adalet, Özgürlük ve Güvenlik
30) Dış İlişkiler
31) Dış, Güvenlik ve Savunma Politikalar
AB Konseyinin Ek Protokol Kararı nedeniyle hiçbir fasıl geçici olarak kapatılamamakla birlikte, 20. İşletme ve Sanayi Politikası ile 21. Trans-Avrupa Ağları fasılları teknik olarak kapatılmaya hazır durumdadır.
Ayrıca 5 fasılda 7 kapanış kriterini (KK) yerine getirdiğimiz Komisyon tarafından yazılı olarak teyit edilmiştir.
Kapanış Kriterlerinin Yerine Getirildiği Teyit Edilen Fasıllar:
6) Şirketler Hukuku (1 KK)
20) İşletme ve Sanayi Politikası (1 KK)
21) Trans- Avrupa Ağları (1 KK)
28) Tüketicinin ve Sağlığın Korunması (1 KK)
32) Mali Kontrol (3 KK)
